Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1483 r. uczył się najpierw w Toruniu a następnie przeniósł się na akademię Krakowską studiował matematykę i astronomię. Nie uzyskał tam stopnia naukowego ponieważ przeniósł się do Bononii. Ucząc się został mianowany kanonikiem fromborskim oraz scholastykiem katedry biskupiej we Wrocławiu. W Bononi Kopernik ucząc się greki nie zaniedbał również astronomii. Po czterech latach nauki Kopernik w 1500 roku pojechał do Rzymu towarzyszył mu brat Andrzej. Stał się prywatnym nauczycielem oraz organizował dysputy z zakresu astronomii.
Po roku przebywania w Rzymie wraca do rodzimego kraju aby dalej studiować udaje się do Padwy i kończy tu naukę prawa kanonicznego rozpoczynając równocześnie studia lekarskie. Stopień doktorski uzyskuje jednak w Ferrary.
Wraca do kraju w roku 1504 i do 1512 przebywa u wuja jako lekarz przyboczny.
Cały czas czuje się Polakiem i w testamencie przekazuje by na stolicę heisberską po jego śmierci tylko Polaka obrano.
Kopernik zajmuje się również tłumaczeniami dzieł z Greki na łacinę. Tłumaczy listy Teofilakta Symokatty i publikuje je w Krakowie. Prace swoją dedykuje wujowi biskupowi a przedmowę do pracy pisze mu profesor Wawrzyniec Korwin - dawny profesor Kopernika.
Sentencja brzmi: „Toruniu – rodzisz najszacowniejszych mężów, pomiędzy którymi wielkiej powagi Łukasz, dostojny pasterz i zwierzchnik z pobożności słynie… Przyczyem uczony mąż, jak wierny Achates przy Eneuszu, dzieła tego z greczyzny na łacinę tłumacz, który szybki bieg księżyca i odnawiające się kolejno ruchy ziemi wykłada i gwiazdy z uciekającymi kulami, zdumiewające dzieło Wszechmocnego i skryte przyczyny rzeczy umie z dziwnych wyszukiwać początków”
Mikołaj Kopernik spisał po łacinie swoje pomnikowe dzieło „O obrotach ciał niebieskich”. Jego epokowe odkrycie dokonuje przewrotu w życiu ludzkim. Po śmierci doczekał się opinii „Słońce powstrzymał, ziemię poruszył”!. Tego typu opinia wynika z obalenia nauki Kościoła, który uznawał błędną teorię astronomów greckich Hipparcha i Ptolomeusza, którzy naszą ziemię uważali za środek wszechświata, dookoła którego obracają się wszystkie ciała niebieskie włącznie ze Słońcem. Ponieważ teoria Kopernika sprzeczna była z nauką Kościoła, zdawał sobie sprawę, że może paść ofiarą prześladowań. Napisał dlatego list do papieża w którym informuje, że naszą planetę dotychczasowego pana wszechświata w pyłek kosmosu obraca i od wiary nie odstępuje.
Mieszczański ród Kopernika mógł pochodzić ze wsi Kopernik ze Śląska obok Nisy.
W XIV wieku rodzina Kopernika osiedliła się w Toruniu ojciec Mikołaja również Mikołaj – starszy bogaty kipiec i bankier w czasie wojny trzynastoletniej z Krzyżakami osiedlił się w Toruniu. Ożenił się tu z córką Łukasza Watzeltrode - Barbarą, której brat Łukasz został biskupem warmińskim i senatorem Rzeczpospoltej.
Posąg Mikołaja Kopernika
Według planszy z 1830 roku, wykonanej przez prof. Jana Piwowarskiego, z polecenia Tow. Przyjaciół Nauk. (Ze zbiorów Wł. ks. Czetwertyńskiego)
Foto - Tygodnik Illustrowany nr. 21 z 27 maja 1905
